“Help, mijn paard heeft een dik been!”

december 3, 2016

In deze nieuwe blog neem ik als voorbeeld een paard, welke recentelijk ‘s avonds werd aangeboden, plots met een dik achterbeen (telefonische spoedconsultatie, eigenaresse kwam niet uit de nabije regio).

Het verhaal vertelde dat het een 20-jarige merrie betrof, met een verleden van terugkerend gaskoliek (onder controle met andere voeding via de dierenarts), die een paar weken geleden plots een dik rechter achterbeen had gekregen al oplopend t/a de sprong. Er zat een wondje (mok) aan het been in de kootholte (mogelijke oorzaak van het dikke been nu; zie afbeelding 3). Het paard had antibiotica gehad van de dierenarts en het been was toen weer geslonken.

Echter na 2 weken helaas een recidief met weer plots een dik rechter achterbeen, ditmaal – schrik niet – tot aan de knie. Het paard had nu flinke koorts (> 38,7), was opnieuw al een aantal dagen op antibiotica gezet, pijnstilling was daarnaast gegeven door de reguliere dierenarts, maar de koorts zakte niet voldoende.

Het been was zo dik en stijf dat het paard ook nauwelijks wilde lopen. Die ochtend was al met de eigen dierenarts overlegd uit de regio. In de loop van die dag beterde het beeld helaas niet. Toen werd ik die avond gebeld door eigenaresse….

Mijn advies o.a. wat betreft 1e hulp in dit specifieke geval:

Het paard rustig te laten stappen zo vaak als mogelijk – wat het paard aankan -.
Box goed opstrooien, droge, schone bedding, ook om te kunnen rusten.
Behandelen als een ziek paard, dus rust, uit de tocht, goede beschutting/stal geven.
Komende 6-8 weken niet “werken” met dit paard, langzaam opbouwen afh. van het verloop.
Het been met LAUWWARM water af spuiten indien nodig, zeker niet koud in dit stadium en als het been droog aanvoelt dit verder te laten.
Manuele lymfedrainage (MLD) gericht uitgelegd voor dit specifieke paard zodat de eigenaar een aantal specifieke “afvoerpunten” van de lymfestroom op het paard zelf “open” kon zetten.
Warme kompressen van theedoeken op de rug leggen, in een specifieke volgorde en duur, met in dit geval o.a. specifiek hier als etherische olie pepermunt en kruidnagel (paste bij dit paard).
Blijven overleggen en afstemmen met de eigen dierenarts uit de regio i.v.m. antibiotica gift – mogelijk deze nog met een paar dagen te verlengen gezien de koorts.
Een MLD therapeut in te schakelen in de regio voor dit paard om zo snel mogelijk te starten met de MLD behandeling om verdere schade aan de weefsels in het been te voorkomen.
Voedingsadvies: van het (voordroog)kuil af en goede kwaliteit hooi geven, krachtvoer beperken tot nihil.

Verder heb ik voor dit paard gericht nog wat (orthomoleculaire) voedingsadviezen gegeven en in het kader van de wondgenezing en pijnstilling zaken genoemd met o.a. in dit geval een homeopathische grondslag. Het voert te ver om hier dieper op in te gaan daar dit per paard ook verschillend kan zijn wat nodig is.

Dit paard beterde gelukkig binnen 1-2 dagen, de koorts zakte snel en het been is nu na 1, 5 week weer geslonken tot nagenoeg normaal. Tot aan de kogel blijft het soms nog wat dik – na een tijdje stappen ebt dat weg. Het paard is dus nog herstellende! Ondertussen is er op mijn advies een lymfedrainage-therapeut (MLD-therapeut) in de regio ingeschakeld die de behandeling heeft gestart, zo kan de eigenaresse deze specifieke behandeling zelf ook (deels) overnemen bij haar eigen paard.

Wat is nu manuele lymfedrainage?

Manuele lymfedrainage (MLD) is een oppervlakkige massage (geheel anders dan sportmassage) die volgens een bepaald patroon in een specifiek ritme wordt uitgevoerd. Met een zeer lage frequentie (ritme) wordt de behandeling uitgevoerd op het paard, welke is afgestemd op het ritme van de lymfestroom van het paard zelf. De richting en volgorde tijdens de behandeling op het paard zijn zeer belangrijk, ook omdat er daarnaast zogenoemde “gesloten” en “open” waterscheidingen heersen in het “Lymfeafvoersysteem” en het zaak is dat hierbij de volgorde en de juiste richting aangehouden worden.

Lymfedrainage werkt met drukverschillen in het lymfesysteem – hierdoor kan men de lymfestroom aanzetten en het lymfevocht voortbewegen.

lymfestroomgebieden-paard — Lymfestroomgebieden

Kun je zelf lymfedrainage toepassen bij je eigen paard?

Jazeker!

Zeker omdat het invloed heeft op de algehele weerstand (immuunsysteem) van je paard kun je hier zeker profijt van hebben samen met je paard. Het is wel zaak gedegen kennis te hebben van het lymfesysteem en tevens ook van de contra-indicaties van MLD.

Een verkeerd uitgevoerde lymfedrainage werkt averechts. Het is beslist aan te raden een goede cursus hierin te volgen. Ga niet zomaar rommelen aan je paard. Bij “De Blauwe Hengst” zijn bijv. cursussen voorhanden; deze zijn van harte aan te bevelen.

Daarnaast zijn er zogenoemde compressiebandages of in de volksmond “kousjes” op de markt ter bevordering van de lymfestroom. Ook hier geldt weer: laat je goed adviseren door een MLD-therapeut. Ik ben zeker niet tegen compressiebandages (een goede pasvorm is dan wel pure noodzaak, en alleen bij de juiste indicatie ingezet). Een te vroeg ingezette compressiebandage of een compressiebandage die feitelijk het eigen herstel van het paard belemmert is zonde van al het werk dat is ingezet – ook door je eigen paard met zijn eigen lymfe-(afvoer)systeem. Een MLD therapeut kan je hierin ook adviseren.

Wanneer lymfedrainage toepassen?

MLD (manuele lymfedrainage) kan bij veel aandoeningen worden ingezet omdat het bij veel processen in het lichaam betrokken is. Het zorgt voor een verbeterde afvoer van afvalstoffen, het heeft invloed op de weerstand (imuunsysteem) en het bevordert herstel.

Manuele lymfedrainage heeft – mits goed uitgevoerd – invloed op het parasympatische gedeelte van het vegetatieve zenuwstelstel. Dit deel is verantwoordelijk voor rust, ontspanning, opbouw en herstel. Het paard wordt ook rustig en ontspannen tijdens een behandeling. Een lymfedrainage die te snel wordt uitgevoerd heeft averechts effect en zorgt dat de sympathicus geactiveerd wordt – een onrustig, geprikkeld en nerveus paard.

Hieronder een lijst van indicaties waarbij MLD helpend kan zijn:

Stalbenen (orthostatisch oedeem)
Overbelaste spieren en pezen
Stijve rug of achterhandsproblemen
Peesontsteking (tendinitis)
Hoefbevangenheid
Post-traumatische en postoperatieve oedemen
Einschuss
Slecht helende wonden
Staart en manen eczeem
Verminderde algehele weerstand
Tijdens en na ziekte
Na medicatie of narcose
Onrustige of angstige paarden
CPL (chronisch progressief lymfoedeem; zie afbeelding 8 en 9)
Chronische mok
Elefantiasis (olifantsbeen; restschade na Einschuss; zie afbeelding 10, 11 en 12)
Blessure gevoeligheid
Dikke koker
Problemen rondom littekenweefsel
Snel verzuring en na trainen stijf
Spierbevangenheid
Na castratie

Bij bovengenoemde aandoeningen blijft het zaak met je dierenarts te overleggen – naast eventueel een MLD therapeut, wat in jouw specifieke geval met je paard handig en verstandig.

Uiteraard blijven voeding, (stal)management, de kudde/soortgenoten, weidegang, hygiëne, “werkgebied” van je paard, training, bekapping, een goed passend zadel etc. allemaal belangrijke factoren die van invloed kunnen zijn op bovengenoemde aandoeningen. Deskundig advies hierover is raadzaam.

Als holistisch dierenarts maak ik veelvuldig gebruik van deze techniek tijdens een complete behandeling als MLD-therapeut, en integreer ik deze techniek naast bijv. acupunctuur, homeopathie, osteopathie en/of andere behandelwijzen. Het voordeel van MLD is dat het “super zachte” technieken zijn. Paarden vinden het in de regel heerlijk en het heeft zeer grote impact op het gehele systeem omdat het inwerkt op de fascia in het paardenlijf (fascia oftewel bindweefselstructuren zitten overal en staan met elkaar in verbinding!).

Lymfeoedeem-paard — CPL – chronisch progressief lymfoedeem. Laat het zover niet komen……

einschuss-paard — Olifantsbeen – Elefantiasis (rest-schade na Einschuss).

(Relatieve) contra-indicaties

Omdat er tijdens een manuele lymfedrainage behandeling soms wel 5 tot 20 liter vocht verplaatst kan worden, is het zaak te weten dat er ook contra-indicaties bestaan.

O.a. hartproblemen, acute bacteriële infecties (dus ook een “Einschuss” been blijft opletten geblazen), hele pijnlijke oedemen “lokaal behandelen” zijn allen situaties waarbij MLD wordt afgeraden. Ook drachtige merries behoeven voorzichtigheid t.a.v. MLD (gezien de vochtverplaatsing die het kan bewerkstelligen in een lichaam).

Bij mok, een nattend eczeem in de kootholte, bestaat het gevaar dat vanwege wondjes en scheurtjes in de huid een bacterie in de huid naar binnen kan dringen. Ook hier is overleg raadzaam of MLD wel/niet gewenst is in het specifieke geval.

TIP

De lymfestroom in het lijf van je paard is gevoelig voor druk. Te lang en te veel “druk” kan nadelig werken op deze lymfestroom. Bedenk dat zadels, tuig, dekens en bijv. bandages ook continu “druk” geven. Zadel je paard liefst “af” na het werk en stap even uit met het zadel en hoofdstel af na het rijden. Desgewenst je paard met lauwwarm water afspuiten – te koud is niet per definitie goed of nodig. Na een manuele lymfedrainage-behandeling kan de box van je paard binnen 24 uur erg nat zijn vanwege een verhoogde afvoer van afvalstoffen (je paard drinkt mogelijk ook meer en plast meer uit). Het is dan fijn je paard een schone box te geven.