Hoe weet je of je hoofdstel past? – 11 tips

Als zadelpasser had ik me nog nooit in hoofdstellen verdiept. Eigenlijk is dat raar, want naast een goed passend zadel, een goede singel, zijn een goed passend hoofdstel en bit ook van cruciaal belang.

Ik houd van zo ‘natuurlijk’ mogelijk paardrijden. Mensen die zeggen dat paardrijden niet natuurlijk is, hebben wel een punt, maar wij willen nu eenmaal graag op een paard rijden. Ik vind dat we daarom tenminste alles zo comfortabel mogelijk moeten maken voor ons paard.
Ik dacht tot voor kort dat het voor mijn paarden het fijnste zou zijn om zo min mogelijk riempjes op hun hoofd te hebben. Ik reed met alleen een kopstuk met bakstukken, waar het bit aan vast zat. Aan het bit zo’n westernriempje om het bit wat stabieler in de mond te laten liggen. Niks blijkt minder waar: dit is helemaal niet fijn voor mijn paarden!

In Engeland is onderzoek gedaan naar het effect van het hoofdstel op de beweging van het paard. De resultaten zijn gepubliceerd in het ‘Journal of Equine Veterinary Science’. Hier kunnen wij veel van leren.

Waar je op kunt letten

Hieronder volgen een aantal tips waar je zelf op kunt letten bij je eigen hoofdstel:

1. Symmetrie

Allereerst: zorg ervoor dat je hoofdstel goed past! Het klinkt logisch, maar bekijk je eigen hoofdstel maar eens goed. Symmetrie rondom het hoofd van je paard is super-belangrijk!

2. Stabiliteit

Een paard wil stabiliteit bovenop zijn hoofd. Zo ontdekten de onderzoekers dat een kopstuk met uitsparing voor de oren (een ‘anatomisch’ kopstuk) meer beweging veroorzaakt dan een recht kopstuk: niet fijn voor je paard.

3. Oornetjes

De oren van je paard zijn een zeer belangrijke regio! Wist je dat die trendy oornetjes de beweging van de oren van je paard heel erg beperken en veel spanning veroorzaken?

4. Frontriem

Het is fijn als de frontriem vast zit aan bakstukken (dus geen losse frontriem).

5. Neusriem

Een losse neusriem die over het hoofd van het paard gaat (dus losse riem achter de oren) is niet prettig. Dat geeft beweging bovenop het hoofd, wat je paard niet prettig vindt. Mijn IJslanderhoofdstel heeft bijvoorbeeld zo’n neusriem; ik had nooit bedacht dat dat niet prettig was voor mijn paard. De gesp bovenop het hoofd veroorzaakt ook veel druk.

In tegenstelling tot het kopstuk, mag de neusriem meebewegen in harmonie met de beweging van je paard.

6. Lage neusriem

Een ouderwetse lage neusriem is fijner voor je paard dan een hoge met sperriem. Wel moet de neusriem niet te laag en te strak zitten (net op neusbot, waarbij er twee vingers tussen kunnen).

7. Gespen

Het mooiste is als de gespen van je hoofdstel iets boven het oog van je paard zitten en dan het liefst allemaal op dezelfde hoogte.

8. Vrij jukbeen

Het jukbeen van je paard moet vrij zijn! Als je een hoge neusriem hebt, moet die twee vingers onder het jukbeen liggen.

9. Rondgenaaid hoofdstel

Een rondgenaaid hoofdstel geeft enorm veel druk en beweging bovenop het hoofd van je paard: niet prettig.

10. Nummer bij wedstrijden

Als je wedstrijden rijdt en een nummer moet gebruiken, hang dat dan niet aan het hoofdstel. Dit verstoort het zicht van het paard vreselijk. Beter is om dit aan het sjabrak vast te maken.

11. Longeerlijn over het hoofd

Longeer je paard nooit en te nimmer met de longe over het hoofd heen en dan de longe aan het bit vast. Dit geeft een immense druk op de bovenkant van het hoofd en op de lippen van je paard. Sowieso is het beter om de longe niet aan het bit vast te maken. Vaak zie je ook van die longeer-tussenstukjes: gebruik die niet. Ze knijpen het bit samen, wat niet fijn is voor je paard.

Zorg dat het past!

Er zijn vast nog veel meer punten; ik ben geen expert op het gebied van hoofstellen, maar ik heb wel geleerd dat een goed passend hoofdstel minstens zo belangrijk is als een goed passend zadel, singel of bit. Het is een materie waarin ik me verder ga verdiepen. Al is het alleen al voor het welzijn van mijn eigen paarden. Ik kan me voorstellen dat jullie hier ook meer over willen weten.

Wellicht is het leuk om eens wat workshops over hoofstellen (en bitten) te organiseren?